SGK, iş kazası, meslek hastalığı veya ağır hastalıklar nedeniyle çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenlere malûl aylığı bağlıyor.
Malûl aylığı alan kişilerin Türkiye’de veya yabancı bir ülkede çalışmamaları gerekiyor. Çalıştığı tespit edilenlerin aylıkları kesiliyor, ödenmiş aylıklar geri alınıyor ve bu geri ödemelere faiz uygulanabiliyor. Şimdi SGK, geçmişte ve yeni borcu olanlara yönelik icra takibi sürecini başlattı.
Kontrol Muayenesi
Çalışmayı bırakan malûl aylığı sahipleri, yeniden malûl aylığı alabilmek için kontrol muayenesine sevk ediliyor. Kontrol muayenesinde çalışma gücünün en az yüzde 60 oranında kaybedildiğine dair rapor alınırsa, aylık yeniden bağlanıyor; aksi halde aylık bağlanmıyor.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin (E: 2020/9157, K: 2021/10740) kararında, 1992 yılından beri malûl aylığı almakta olan bir şahıs, 2012 ve 2014 yıllarında kısa süreli işlerde çalıştı. SGK, 2012 yılındaki çalışma tarihinden itibaren malûl aylığını iptal etti ve iki yıllık sürede ödenen 32,4 bin lira tutarındaki aylığın faiziyle iadesi için icra takibi başlattı.
Şahıs, SGK’nın işleminin iptali ve icra takibinin durdurulması için dava açtı. SGK, yargılama sürecinde 2017 yılında yönetmeliği değiştirerek yersiz ödenen aylıkların sadece çalışılan sürelerle ilgili kısmının iade edilmesini öngördü. İş mahkemesi, davacının itirazını reddetti, ancak yeni yönetmelik değişikliğine dayanarak sadece 4 günlük çalışma süresine karşılık gelen malûl aylığının iadesine karar verdi. Bölge adliye mahkemesi de bu kararı onadı.
Şahıs, malûl aylığının yeniden bağlanması için başvuruda bulundu fakat SGK Sağlık Kurulu, şahsın malûl olmadığına karar verdi. Yapılan kontrol muayenesinde de çalışma gücünde yüzde 60 oranında kayıp olmadığı yönünde rapor düzenlendi.
Kimler Muaf?
Aylığın kesilmesi, yalnızca malûl aylığı alanlar için geçerlidir. Malûl aylığı ile engelli vergi indirimiyle erken emekli olanlar sıklıkla karıştırılmaktadır. Engelli vergi indirimi ile emekli olanlar, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edebilirler. 2008 yılından sonra ilk defa sigortalı çalışmaya başlayanlar ise emekli aylığı alırken herhangi bir işte çalışamazlar.
Bu düzenlemelerle SGK, sahte engellilikle mücadele ederek sosyal güvenlik sistemini korumayı amaçlıyor.
