Eşini veya babasını kaybeden kadınlar, belirli şartlar altında çifte maaş alma hakkına sahiptir. Sosyal güvenlik mevzuatı bu konuda önemli düzenlemeler sunmaktadır.
Kadınların çalışıyor veya emekli olması, bu haktan faydalanmalarını engellemez. Ancak, hem eşten hem de babadan maaş alabilmek için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Eşin Vefatı Durumunda Maaş Hakkı
Eşi vefat eden kadın veya erkek, sosyal güvenlik yasalarına göre ölüm maaşı alma hakkına sahiptir. Bu maaş, kişinin çalışıp çalışmadığına ya da emekli olup olmadığına bakılmaksızın ödenir. Vefat eden eşin maaşı, sağ kalan eşin kendi emekli maaşıyla birlikte alınabilir. Bu düzenleme, eşini kaybetmiş bireylere önemli bir maddi destek sunmaktadır.
Gelir Durumuna Göre Maaş Oranları
Maaşın ne kadar alınacağı, hak sahibinin gelir durumuna göre değişiklik gösterir. Geliri olmayanlar, eşlerinden kalan maaşın %75’ini alabilirken, geliri olanlar %50’sini alabilmektedir. Bu oranlar, sosyal güvenlik sistemine göre belirlenmiştir ve maaşın kesintisiz devam etmesi sağlanmaktadır.
Çifte Maaş Almanın Şartları
Çifte maaş alabilmek için belirli prim ödeme şartları bulunmaktadır. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra dul maaşı alabilmek için:
- Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’na tabi olanlar için en az 1800 gün prim ödenmiş olması,
- SSK’ya bağlı olanlar için ise en az 900 gün prim ödenmiş olması gerekmektedir.
Bu prim şartlarının eksik olduğu durumlarda, eskiden doğum veya askerlik borçlanması yapılabiliyordu. Ancak artık bu uygulama geçerli değildir.
İki Aylık Maaş Alma Hakkı
Eşi vefat eden ve aynı zamanda emekli olan bir kadın, hem kendi emekli maaşını hem de eşinden kalan ölüm maaşını alabilmektedir. Bu durum, kadınlara çifte maaş hakkı tanımaktadır. Yani hem eşlerinden hem de kendi emekli maaşlarından yararlanabilirler.
Kız Çocuklarının Durumu
Çalışmayan ve bekar olan kız çocukları da ölen anne veya babalarından maaş alabilmektedir. Ancak, çalışmaya başladıkları zaman SSK veya Bağ-Kur’dan aldıkları maaş kesilir. Öte yandan, Emekli Sandığı’ndan kalan maaşlar SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olarak çalışılsa bile kesilmez, yalnızca memur olduklarında kesinti yapılır.
Çalışmayan Bekâr Kız Çocukları İçin Çifte Maaş İmkanı
Bekâr ve çalışmayan kız çocukları da çifte maaş hakkına sahiptir. 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlüğe giren düzenlemeye göre, yetim kız çocukları ölen anne ve babalarından iki maaş alabilmektedir. Yüksek olan maaşın tamamı, düşük olan maaşın ise bir kısmı ödenir. Ancak, evlenmeleri durumunda bu maaş kesilmektedir.
Sonuç
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile birlikte, dul kalan ve çalışan kadınların birden fazla maaş alma imkanı sınırlanmıştır. Ancak, belirli şartları sağlayan kadınlar hâlâ hem eşlerinden hem de babalarından maaş alabilmektedir.
